स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना

परिचय

• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना १००% अर्थसाहाय्य योजना आहे.
• हे अखिल भारतीय तंत्रशिक्ष परिषदे द्वारे लागू केले जाते.
• ही योजना विशेषतः अनाथ विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणावर केंद्रित आहे, ज्यांचा पालकांचा कोविड १९ मध्ये मृत्यू झाला आहे, आणि शाहिद सशस्त्र दल आणि केंद्रीय निमलष्करी दल (शाहिद) यांचे वार्ड.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना आर्थिकदृष्ट्या  गरीब विद्यार्थ्यांना त्यांचे उच्च शिक्षण पूर्ण करण्यासाठी आधार देण्यासाठी आहे.
• महाविद्यालयाची फी भरण्यासाठी, पुस्तके, उपकरणे, स्टेशनरी किंवा संगणक खरेदी करण्यासाठी दरवर्षी स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेअंतर्गत आर्थिक सहाय्य प्रदान केले जाईल.
• रु. ५०,०००/- ची शिष्यवृत्ती दर वर्षी सर्व पात्र असलेल्या विद्यार्थ्यांना प्रदान केली जाईल.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती ही दरवर्षी २,००० विद्यार्थ्यांना दिली जाते.
• १,००० जागा पदवीच्या विद्यार्थ्यांसाठी आणि १,००० जागा डिप्लोमाच्या विद्यार्थ्यांसाठी आहे.
• पदवीच्या विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्तीचा कालावधी हा जास्तीत जास्त ४ वर्षे आहे.
• आणि डिप्लोमाच्या विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्तीचा कालावधी हा जास्तीत जास्त ३ वर्षे आहे.
• ज्या विद्यार्थ्यांचे कौटुंबिक वार्षिक उत्पन्न हे वर्षाला रु. ८ लाखापेक्षा जास्त असेल असे विद्यार्थी स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेचा लाभ घेऊ शकत नाही.
• लाभार्थी विद्यार्थी राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टलवर उपलब्ध असलेल्या ऑनलाइन अर्जाद्वारे स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेअंतर्गत शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करू शकतात.
• विद्यार्थी २०२३-२०२४च्या शिष्यवृत्तीसाठी ३१-०१-२०२४ रोजी किंवा त्यापूर्वी अर्ज करूशकतात.
• ३१ जानेवारी २०२४ ही स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेसाठी अर्ज करण्याची शेवटची तारीख आहे.
• शिष्यवृत्ती दरवर्षी नूतनीकरणाच्या अधीन आहे.

योजनेचे फायदे

• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजने अंतर्गत निवडलेल्या विद्यार्थ्यांना केंद्र सरकार खालील लाभ देईल :-
  • दरवर्षी रु. ५०,०००/- ची शिष्यवृत्ती.
  • शिष्यवृत्ती ही जास्तीत जास्त ४ वर्षे पदवीच्या अभ्यासक्रमासाठी व ३ वर्षे डिप्लोमाच्या अभ्यासक्रमासाठी.

पात्रता निकष

• स्वनाथ शिष्यवृत्ती फक्त खाली नमूद केलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी उपलब्ध असेल :-
  • अनाथ.
  • ज्यांचे एक किंवा दोन्ही पालक कोविड १९ मुळे मृत्यू पावले.
  • शाहिद सशस्त्र दल आणि केंद्रीय निमलष्करी दलाचे कर्मचारी.
• विद्यार्थ्याचे सर्व स्रोतांकडून कौटुंबिक उत्पन्न दर वर्षी रु. ८,००,०००/- पेक्षा जास्त नसावे.
• विद्यार्थ्याने पदवी/ डिप्लोमा स्तरावरील अभ्यासक्रम नियमितपणे करत असावा. (१ले/ २रे/ ३रे/ ४थ्या वर्षी असावे).
• विद्यार्थी एआयसीटिई मान्यताप्राप्त संस्थेत शिकत असावा.
• विद्यार्थी कोणत्याही केंद्र/ राज्य/ एआयसीटीई/ मंजूर शिष्यवृत्तीचा लाभार्थी नसावा.

आवश्यक कागदपत्रे

अर्ज कसं करावा

• या योजनेसाठी अर्ज करण्याचा एकमेव मार्ग स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना ऑनलाइन अर्ज याद्वारे आहे.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना ऑनलाइन अर्ज हा राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल यावर उपलब्ध आहे.
• विद्यार्थ्यांना पहिले नवीन नोंदणी यावर क्लिक करून स्वतःची नोंदणी करावी लागेल.
• उमेदवाराला स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेच्या नोंदणी फॉर्ममध्ये आवश्यक माहिती भरावे लागतील :-
  • निवासी राज्य.
  • शिष्यवृत्ती श्रेणी प्री-मॅट्रिक किंवा पोस्ट-मॅट्रिक.
  • नाव.
  • योजनेचा प्रकार.
  • जन्म दिनांक.
  • लिंग.
  • मोबाइल नंबर.
  • ईमेल आयडी.
  • बँक आयएफसी कोड.
  • बँक अकाऊंट नंबर.
  • आधार नंबर.
• सर्व आवश्यक माहिती भरल्यानंतर नोंदणी वर क्लिक करा.
• राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल विद्यार्थ्यांच्या मोबाइल नंबरवर आणि ईमेलवर लॉगइनकरण्याची माहिती पाठवेल.
• पोर्टलने दिलेल्या लॉगइन क्रेडेंशियलसह स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेचा अर्ज सबमिट करण्यासाठी लॉगइन करा.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना निवडा, सर्व आवाश्यांक माहिती भर आणि अर्ज सबमिट करा यावर क्लिक करा.
• अर्जाची तपासणी केली जाईल आणि निवडलेल्या उमेदवारांची यादी एआयसीटीई पोर्टलवर उपलब्ध होईल.
• ही योजना नूतणीकरणाच्या अधीन आहे त्यामुळे उमेदवाराला दरवर्षी स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेच्या अर्जाने नूतनीकरण करावे लागेल.
• राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल हे स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेस अर्ज करण्यासाठी खुले आहे.
• विद्यार्थी स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेसाठी ३१-०१-१०२४ रोजी किंवा त्यापूर्वी अर्ज करू शकतात.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेसाठी अर्ज करण्याची अंतिम तारीख ३१ जानेवारी २०२४ आहे.

निवड प्रक्रिया

पदवी स्तरसाठी

• स्वनाथ शिष्यवृत्तीसाठी निवड पात्रता परीक्षेच्यागुणवत्तेवर आधारित आहे, म्हणजे बारावी किंवा समकक्ष परीक्षा.
• पात्रता गुणांच्या आधारे टाय झाल्यास, टाय ब्रेक करण्यासाठी पुढील प्रक्रिया अवलंबली जाईल :-
  • ज्या उमेदवाराला १० मध्ये जास्त गुण असतील त्याला उच्च श्रेणी दिली जाईल.
  • जर १० वीचे गुण जुळले नाही तर जास्त वयाच्या उमेदवाराला उच्च रॅंक दिले जाईल.
  • जर वर नमूद केलेल्या पद्धतीमुळे टाय तुटले नाही, तर कमी वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न असलेल्या उमेद्वाराला वरचे स्थान दिले जाईल.

डिप्लोमा स्तरसाठी

• डिप्लोमा अभ्यासक्रमासाठी पात्रता परीक्षेच्या गुणवत्तेवर उमेदवाराची निवड केली जाईल.
• डिप्लोमा कोर्ससाठी पात्रता परीक्षा इयत्ता १० वी आहे.
• पात्रता गुणांवरताय झाल्यास, टाय तोडण्यासाठी खालील प्रक्रिया अवलंबली जाईल :-
  • मोठ्या वयाच्या उमेदवाराला वरचे स्थान दिले जाईल.
  • वयोमानाणे टाय सोडवला नाही तर कमी वार्षिक कौटुंबिक उत्तपन्न असलेल्या उमेदवाराला उच्च स्थान दिले जाईल.

योजनेची वैशिष्ठ्ये

• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना ही वर्षातून फक्त एकदाच उपलब्ध असेल.
• आधार नंबर योजनेस अर्ज करण्यासाठी महत्वाचा आहे.
• वैध आधार कार्डशिवाय अर्ज स्वीकारला जाणार नाही.
• जर उमेदवाराने यादरम्यान अभ्यास सोडला तर ती/ तो स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेअंतर्गत पुढील शिष्यवृत्तीसाठी पात्र राहणार नाही.
• एआयसीटीई मान्यताप्राप्त संस्थांमध्ये शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांनाच शिष्यवृत्ती उपलब्ध आहे.
• उमेदवार कोणत्याही केंद्र/ राज्य/ एआयसीटीई शिष्यवृत्तीचा लाभार्थी नसावा.
• पात्र उमेदवारांसाठी दरवर्षी फक्त २,००० शिष्यवृत्तीच्या जागा उपलब्ध असतात.
• उमेदवार त्यांच्या अभ्यासक्रमाच्या कोणत्याही वर्षात योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
• शिष्यवृत्तीची रक्कम विद्यार्थ्यांना संगणक, स्टेशनरी, पुस्तके, उपकरणे, सॉफ्टवेअर इत्यादि खरेदीसाठी मदत करण्यासाठी दिली जाईल.
• या योजनेंतर्गत वसतिगृह फी किंवा वैद्यकीय फिसाठी कोणतेही अतिरिक्त अनुदान दिले जाणार नाही.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेसाठी निवड करण्याची पद्धत पूर्णपणे गुणवत्तेच्या आधारावर असेल.
• तांत्रिक अभ्यासक्रम आणि तांत्रिक डिप्लोमा शिकणारे विद्यार्थी शिष्यवृत्तीसाठी पात्र आहेत.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजनेंतर्गत शॉर्ट लिसटेड उमेदवारांची यादी एआयसीटीई वेब पोर्टलवर उपलब्ध असेल.
• सीजीपीए चे टक्केवारीत रूपांतर करण्याची पद्धत म्हणजे सीजीपीएला ९.५ ने गुणाकार करणे. (सीजीपीए × ९.५).
• शिष्यवृत्तीची रक्कम ही उमेदवाराला त्यांच्या बँक खात्यामध्ये थेट दिली जाईल.
• विद्यार्थ्याने पुढील वर्गात पदोन्नती न दिल्यास त्यांची शिष्यवृत्ती जप्त केली जाईल.
• शिष्यवृत्ती अर्जाचे नूतनीकरण करतांना अभ्यासक्रमाचे पदोन्नती प्रमाणपत्र अपलोड करणे बंधनकारक आहे.

महत्वाचे अर्ज

• अनाथ उमेदवारांसाठी स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना प्रमाणपत्र.
• संस्थांसाठी स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना बोनाफाईड प्रमाणपत्र.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना कौटुंबिक उत्पन्नाचे प्रमाणपत्र.

महत्वाच्या लिंक्स

• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना ऑनलाइन अर्ज.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना नोंदणी.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना लॉगइन.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना अर्ज स्थिती.
• राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल
• राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल ॲप.
• अखिल भारतीय तंत्रशिक्षण परिषद.
• एआयसीटीई संपर्क माहिती.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना मार्गदर्शक तत्व.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना सामान्य प्रश्न.

संपर्क माहिती

• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना हेल्पलाइन नंबर :- ०११-२९५८१११८.
• स्वनाथ शिष्यवृत्ती योजना हेलपडेस्क ईमेल :- consultant2stdc@aicte-india.org.
• एआयसीटीई हेल्पलाइन नंबर :- ०११-२६१३१४९७.
• एआयसीटीई हेल्पडेस्क ईमेल :- ms@aicte-india.org.
• राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल हेल्पडेस्क नंबर :- ०१२०-६६१९५४०.
• राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल हेल्पडेस्क ईमेल :- helpdesk@nsp.gov.in.
• विद्यार्थी विकास केंद्र (एसटीडीसी),
  अखिल भारतीय तंत्रशिक्षण परिषद
  वसंत कुंज नेल्सन मंडेला मार्ग,
  नवी दिल्ली- ११००७०.